مطالعه تأثیر حفاظت انجمادی به روش شیشه‌ای شدن بر جوانه‌زنی بذور پنبه ارقام ورامین و ساجدی

ژرم‌پلاسم از جمله منابع ارزشمند در حوزه علوم‌زیستی و کشاورزی محسوب می‌شود که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هدف اصلی این تحقیق مطالعه تأثیر حفاظت فراسرد به‎روش شیشه‌ای شدن بر شاخص‌های رشد و نموی بذور گیاه پنبه می‌باشد. تکنیک نگهداری در نیتروژن مایع از جمله روش‌های نگهداری بذر و سایر بافت‌های گیاهی است که در آن مواد گیاهی به‎طور نامحدود و بدون از دست دادن قوه ‌نامیه قابل ذخیره‌سازی است. آزمایش حاضر به‎صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بر روی بذور پنبه (بر روی صفات درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه) انجام گرفت. فاکتور اول رقم با دو سطح (ورامین و ساجدی) و فاکتور دوم زمان آب‌گیری با پنج سطح شامل (20، 40، 60، 80 و 100 دقیقه) و فاکتور سوم نوع محلول آب‌گیری در دو سطح (PVS2 و PVS3) و شاهد در نظر گرفته شد. تجزیه واریانس نشان داد که اثر رقم، زمان تیمار و نوع محلول بر روی صفات درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه در سطح احتمال 1 درصد (P<0.01) معنی‌دار است. اثر متقابل رقم × زمان تیمار برای دو صفت طول ریشه‌چه و درصد جوانه‌زنی معنی‌دار بود (P<0.01). اثر رقم × نوع محلول نیز روی کلیه صفات معنی‌دار بود. زمان تیمار × نوع محلول تنها در صفت طول ساقه‌چه معنی‌دار بود و اثرات سه‌گانه رقم × زمان تیمار × نوع محلول تنها در صفت درصد جوانه‌زنی معنی‌دار بود (P<0.01). از نتایج حاصله از این تحقیق می‌توان در حفاظت از ژرم‌پلاسم بذور پنبه بهره‌مند گردید.